Πρόκειται για το εντυπωσιακό θέαμα που προσφέρει στους επισκέπτες και τους κατοίκους της ένας βράχος, που από μέρα σε μέρα και από εποχή σε εποχή αλλάζει σχήμα, χρώμα και μέγεθος!
Ο βράχος αυτός καταλαμβάνει μια έκταση περίπου 30 στρεμμάτων και έχει ύψος λιγότερο από 50 μέτρα. Βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βόρεια του χωριού Πρόμαχοι, μέσα στην κοιλάδα ενός ποταμού που διασχίζει την περιοχή, και έχει γίνει αντικείμενο μελέτης γεωλόγων, σπηλαιολόγων και άλλων επιστημόνων, αλλά και μιας ομάδας μαθητών του γυμνασίου Προμάχων και του καθηγητή τους, στο πλαίσιο του μαθήματος Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Όπως συμβαίνει στις περισσότερες ανακαλύψεις, έτσι και στην περίπτωση αυτή, οι συχνές επισκέψεις των μαθητών στην περιοχή τους οδήγησαν στην παρατήρηση του φαινομένου.
"Στο πλαίσιο του μαθήματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης επισκεπτόμασταν συχνά την περιοχή, φωτογραφίζαμε και παρατηρούσαμε τις εναλλαγές του τοπίου" εξηγεί ο μαθηματικός Δημήτρης Καραδημητρίου.
Όπως ο ίδιος αναφέρει, μέχρι τότε η ύπαρξη του βράχου ήταν λίγο γνωστή στην επιστημονική κοινότητα, γι΄αυτό η σχολική ομάδα αποφάσισε να καλέσει κάποιους ειδικούς προκειμένου να εξηγήσουν το φαινόμενο.
"Τα αίτια που προκαλούν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν είναι μοναδικά στην χώρα μας και στο εξωτερικό, ωστόσο, θεωρείται σπάνιο το γεγονός ότι το φαινόμενο αυτό στην περιοχή είναι συνεχές και εξελίσσεται" αναφέρει από την πλευρά του ο γεωλόγος, σπηλαιολόγος και υποψήφιος διδάκτορας παλαιοντολογίας του ΑΠΘ Γιώργος Λαζαρίδης, ο οποίος κλήθηκε στην περιοχή για να μελετήσει τις "μεταμορφώσεις" των πετρωμάτων της.
Επιστημονικά, το φαινόμενο στηρίζεται στην ύπαρξη των θερμών νερών της Αλμωπίας, που δεσμεύουν σημαντική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, διαλύουν τα ασβεστολιθικά πετρώματα και κατά την άνοδό τους στην επιφάνεια της γης αποθέτουν τα συσσωρευμένα κυρίως ανθρακικά άλατα σε αυτήν.
"Λόγω της αλλαγής των φυσικοχημικών συνθηκών του νερού της πηγής, κατά την έξοδό του στον ατμοσφαιρικό αέρα, αποτίθενται αναγκαστικά τα άλατα στην επιφάνεια. Η συσσώρευση αυτή δημιουργεί πετρώματα ανά στρώματα, ακόμη και σε έκταση δεκάδων μέτρων, εγκλωβίζοντας πολλές φορές φυτά και άλλα οργανικά υλικά" επισημαίνει ο κ. Λαζαρίδης.
Ανάλογα με τη ροή του νερού, ανά εποχή, αλλά και από την ύπαρξη βιολογικών παραγόντων, φυτικοί - ζωικοί οργανισμοί και βακτήρια, που αναπτύσσονται στην περιοχή, τα πετρώματα αλλάζουν χρώμα.
Κυρίαρχο είναι το λευκό από όπου έχει πάρει και το όνομα "άσπρη πέτρα" η περιοχή, ωστόσο, μπορεί κανείς να δει αποχρώσεις του γκρι, πράσινου, κίτρινου και ροζ, σε μια μεγάλη έκταση της κοιλάδας.
Οι αλλαγές στην ποσότητα απόθεσης των αλάτων οδηγούν, επίσης, στην αλλαγή μεγέθους και σχήματος.
"Το πέτρωμα 'τραβερτίνης', κοινώς ο πωρόλιθος, έχει πολλές τέτοιες εμφανίσεις στο νομό Πέλλας, όπως για παράδειγμα στη Βέροια και στη Νάουσα, οι οποίες είναι χτισμένες πάνω σε τέτοια πετρώματα. Παρατηρείται, επίσης, σε άλλα μέρη της Ελλάδας, που διαθέτουν καρστικές ή θερμές πηγές, όπως στην Αιδηψό, την Υπάτη, τα Κύθηρα, το Σιδηρόκαστρο. Παρ' όλα αυτά όμως, σε κάποιες περιοχές το φαινόμενο δεν εξελίσσεται πλέον, κυρίως λόγω της απώλειας του νερού, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν εναλλαγές, γεγονός που καθιστά το φαινόμενο του βράχου Προμάχων σπανιότερο" διευκρινίζει ο κ. Λαζαρίδης.
Ο κ. Καραδημητρίου υπογραμμίζει ότι αν και το πέτρωμα δεν έχει καμιά οικονομική αξία, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τουριστικούς, επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, επιφέροντας σημαντική ανάπτυξη στην τοπική κοινωνία, όπως στην περίπτωση του Παμούκαλε της γειτονικής Τουρκίας.
Πηγή : nooz.gr
